Sakroiliak Eklem Füzyon Ameliyatı: Bel-Kalça Ağrısında Kalıcı Çözüm mü? Yöntemler, Riskler, Ücretler ve İyileşme Adımları
Bel ile kalça arasında yer alan sakroiliak eklem (SIJ: Sacroiliac Joint – sakroiliak eklem) kaynaklı ağrılar uzun süreli hareket kısıtlılığına, oturup kalkmada zorluğa ve yaşam kalitesinde belirgin düşüşe yol açabilir.
Bu kapsamlı rehberde SIJ ağrısının nedenlerini, tanı basamaklarını, ameliyatsız seçenekleri (ilaç, fizik tedavi, enjeksiyon, RF), füzyon (birleştirme) ameliyatının kimlere gerekli olduğunu, minimal invaziv ve açık teknikleri, olası riskleri, iyileşme zaman çizelgesini, SGK ve özel hastane ücretlerine etki eden faktörleri ve merak edilen soruları adım adım bulacaksınız.
- İçindekiler
- Sakroiliak Eklem (SIJ) Nedir?
- SIJ Ağrısı Kimlerde Görülür? Risk Faktörleri
- Tanı: Muayene, Testler ve Görüntüleme
- Ameliyatsız Tedaviler: İlaç, Fizik Tedavi, Enjeksiyon ve RF
- Füzyon Ameliyatı İçin Hangi Durumlar Gerekli?
- Ameliyat Teknikleri: Minimal İnvaziv, Açık Cerrahi, Navigasyon/Robotik
- Ameliyat Nasıl Yapılır? Adım Adım Süreç
- Olası Riskler ve Komplikasyonlar
- İyileşme Takvimi ve Rehabilitasyon
- 0–2 Hafta
- 3–6 Hafta
- 6–12 Hafta
- 3–6 Ay
- Evde Bakım, Günlük Yaşam ve İşe Dönüş
- Başarı Oranları, Beklentiler ve Nüks
- Ücretler: SGK, Özel Hastane ve Fiyatı Etkileyen Faktörler
- Fiyatı Etkileyen 9 Parametre
- Hekim ve Merkez Seçimi İçin Kontrol Listesi
- Merak Edilenler (SSS)
- Sakroiliak eklem ağrısı bel fıtığıyla karışır mı?
- Ameliyat ne kadar sürer ve aynı gün taburcu olur muyum?
- Hamilelik sonrası başlayan SIJ ağrısında füzyon şart mı?
- Robotik veya navigasyon destekli ameliyat daha mı güvenli?
- SGK karşılar mı? Özel hastanede fark ücretleri nasıl olur?
- Ne zaman spor yapabilirim? Ağır kaldırma kısıtı ne kadar sürer?
- Kalıcı bir platin/implant hisseder miyim?
- Araç kullanmaya ne zaman dönebilirim?
- Füzyon başarısız olursa (kaynamazsa) ne olur?
- Tıbbi Uyarı ve Sorumluluk Reddi
- Ameliyat Merkezi Ne Diyor?
Sakroiliak Eklem (SIJ) Nedir?
Sakroiliak eklem, omurganın alt kısmındaki sakrum (kuyruk sokumu kemiği) ile pelvisin iliak kemikleri arasında yer alan, kuvvet transferinde kritik rol oynayan bir eklemdir.
Yürüme, koşma, merdiven çıkma, ayakta durma ve oturma gibi eylemler sırasında SIJ, gövde ile alt ekstremiteler arasında şok emici ve stabilizatör görevi görür.
Eklemin hareket açıklığı küçük olsa da (mikro hareketler), bağ yapıları ve kıkırdak yüzeyinin bozulması bel-kalça hattında derin, künt, bazen kalçaya/bacağa yayılan ağrılara neden olabilir.
SIJ kaynaklı ağrı, lomber disk patolojileri (bel fıtığı), kalça eklem hastalıkları ve piriformis sendromu ile karışabilir. Bu yüzden doğru tanı, hedefe yönelik tedavinin ön koşuludur.
SIJ Ağrısı Kimlerde Görülür? Risk Faktörleri
- Gebelik ve doğum sonrası dönemde bağlarda gevşeme ve yük dağılımı değişiklikleri
- Travma (düşme, trafik kazası), tekrarlayan zorlanmalar
- Skolyoz veya bacak uzunluk farkı gibi biyomekanik dengesizlikler
- İnflamatuar (iltihaplı) romatizmal hastalıklar (ör. spondiloartritler)
- Bel veya kalça cerrahisi sonrası yüklenmenin SIJ’ye kayması
- Obezite, ağır iş, uzun süre araç kullanımı
- Yaşa bağlı dejenerasyon ve bağ gevşekliği
Tanı: Muayene, Testler ve Görüntüleme
Tanıda ilk adım, detaylı anamnez ve provokasyon testleridir (FABER, Gaenslen, Kompresyon/Distraction, Thigh Thrust vb.).
Görüntüleme olarak Röntgen, Bilgisayarlı Tomografi (BT/CT: Computed Tomography) ve Manyetik Rezonans (MR/MRI: Magnetic Resonance Imaging) destekleyici bilgiler sunar.
Karışan durumları ayırmak için tanısal SIJ blok enjeksiyonu yapılabilir: Floroskopi (X-ray) ya da BT eşliğinde eklem içine az miktarda lokal anestezik verilir; ağrıda belirgin azalma, ağrı kaynağının SIJ olduğunu destekler.
Ameliyatsız Tedaviler: İlaç, Fizik Tedavi, Enjeksiyon ve RF
İlk basamakta non-steroid anti-inflamatuar ilaçlar (NSAİİ), kas gevşeticiler, fizik tedavi ve egzersiz, postür eğitimi ve pelvik kuşak/kemer önerilir.
Dirençli vakalarda kortikosteroid enjeksiyonları kısa-orta süreli rahatlama sağlayabilir.
RF (Radyo-Frekans) denervasyon, ağrıyı taşıyan sinir dallarını ablasyonla devre dışı bırakmayı amaçlar; bazı hastalarda ameliyata alternatif ya da köprü tedavi olabilir.
Ancak yapısal instabilite varsa kalıcı çözüm sınırlıdır.
Füzyon Ameliyatı İçin Hangi Durumlar Gerekli?
- En az 6 ay uygun konservatif (ameliyatsız) tedaviye rağmen süren, iş-güç kaybı oluşturan ağrı
- Tanısal SIJ blok enjeksiyonuyla kaynak doğrulanmış ağrı
- İnstabilite veya dejeneratif değişikliklerle uyumlu klinik ve görüntüleme bulguları
- Hastanın ameliyat beklenti ve hedefleri ile risk profilinin uyumlu olması
Ameliyat Teknikleri: Minimal İnvaziv, Açık Cerrahi, Navigasyon/Robotik
Minimal invaziv füzyon günümüzde en sık uygulanan yöntemdir. Küçük kesilerden perkutane (ciltten) ilerletilen vida/implantlarla eklem stabilize edilip kemik kaynaması hedeflenir.
Üçgen kesitli ya da poröz kaplamalı implantlar kemik içi tutunmayı artırabilir. Marka ve materyal seçimi hekiminiz tarafından belirlenir.
Açık cerrahi seçilmiş revizyon olgularında veya eşlik eden deformitelerde düşünülebilir; kesi daha büyük, yumuşak doku onarımı daha fazladır.
Görüntüleme kılavuzluğunda navigasyon ve bazı merkezlerde robotik yardım (robot-asiste implant yerleşimi) kullanılması, implantın ideal pozisyonlanmasına ve ışın maruziyetinin azaltılmasına katkı sağlayabilir.
Bu teknolojiler yardımcı araçlardır; başarı cerrahın deneyimi ve hasta seçimiyle yakından ilişkilidir.
Ameliyat Nasıl Yapılır? Adım Adım Süreç
- Hazırlık: Kan tetkikleri, anestezi değerlendirmesi, gerekli ise BT/MR planlama. Düzenli ilaçlarınız (antikoagülanlar vb.) için ameliyat öncesi protokol hekim tarafından düzenlenir.
- Anestezi: Genellikle genel anestezi; bazı olgularda rejyonal (spinal/epidural) tercih edilebilir.
- Pozisyonlama: Floroskopi/BT rehberliğinde uygun görüntüleme için yüzüstü pozisyon.
- Kesiler: Minimal invaziv teknikte 2–4 cm’lik küçük kesiler.
- Giriş ve hazırlık: Kılavuz tel ve kanüllerle ekleme ulaşım, eklem yüzeyinin hazırlanması.
- İmplant yerleşimi: Planlanan sayıda vida/implant yerleştirilir; stabilite kontrol edilir.
- Kapatma: Katmanlı kapatma ve steril pansuman.
- Uyanma ve gözlem: Ağrı yönetimi protokolü, mobilizasyon planı ve taburculuk kriterleri değerlendirilir.
Tipik ameliyat süresi olguya ve tekniğe göre değişmekle birlikte yaklaşık 45–120 dakika aralığındadır; tek/çift taraflı girişimler, ek patolojiler ve teknolojik yardımlar süreyi etkileyebilir.
Olası Riskler ve Komplikasyonlar
- Kanama, enfeksiyon, hematom
- İmplant malpozisyonu (yanlış konum), komşu sinir/kök irritasyonu
- Non-union (kaynamama) veya psödoartroz; revizyon gereksinimi
- Derin ven trombozu (DVT) ve emboli riski (profilaksi protokolleri uygulanır)
- Ağrı kontrolünde yetersizlik (yanlış kaynak, eşlik eden patoloji, sinyal karışması)
- Yara iyileşme sorunları, skar dokusu
Riskler kişisel hastalık öykünüz, kemik kaliteniz (osteoporoz), sigara kullanımı ve obezite gibi faktörlerle artabilir. Cerrahınızla kişisel risk analizi yapmanız önemlidir.
İyileşme Takvimi ve Rehabilitasyon
0–2 Hafta
- Yara bakımı, pansuman; basit ev içi mobilizasyon. Gerektiğinde yürüteç/baston.
- Ağrı planı: NSAİİ + doktor onaylı analjezik protokolü.
- Uzun süreli oturmadan kaçın; 30–40 dakikada bir pozisyon değiştir.
3–6 Hafta
- Fizyoterapist eşliğinde pelvik stabilizasyon, core kuvvetlendirme, germe egzersizleri.
- Merdiven, hafif ev işleri; işe kademeli dönüş (masa başı işlerde).
6–12 Hafta
- Yüklenmenin arttırılması, yürüyüş süresinin uzatılması.
- Hekimin önerdiği düşük etkili sporlar (yüzme, sabit bisiklet) başlanabilir.
3–6 Ay
- Kemik kaynaması bireysel farklılık gösterir; radyolojik takip yapılır.
- Yüksek etkili sporlara dönüş için cerrah onayı gerekir.
Sigara (nikotin) kemik kaynamasını olumsuz etkiler; bırakmanız şiddetle önerilir.
D vitamini ve kalsiyum desteği, hekiminiz uygun görürse faydalı olabilir.
Evde Bakım, Günlük Yaşam ve İşe Dönüş
- Uyku: Yan yatışta bacaklar arasında yastık, sırtüstü yatışta diz altına yastık.
- Tuvalet ve banyo: İlk günlerde kaymaz paspas, destek barları işinizi kolaylaştırır.
- Araç kullanma: Genellikle 2–4 hafta sonra (ağrı ve ilaç durumuna göre) mümkündür.
- Ağır kaldırma: En az 6–8 hafta kısıtlama; sonrasında kademeli artış.
- İşe dönüş: Masa başı: 2–6 hafta; fiziksel iş: 6–12 hafta+ (doktor onayıyla).
Başarı Oranları, Beklentiler ve Nüks
Uygun hasta seçimi, doğru implant yerleşimi ve iyi bir rehabilitasyon planıyla SIJ füzyonunun hasta memnuniyeti ve ağrı skorlarında anlamlı iyileşme sağladığı bildirilmektedir.
Ancak her cerrahi gibi %100 garanti verilemez; eşlik eden bel-kalça patolojileri (örn. kalça artrozu, bel fıtığı, faset eklem hastalığı) varsa sonuçlar etkilenebilir.
Tedavi hedefi, ağrıda belirgin azalma, fonksiyon kazanımı ve ilaç ihtiyacının azalmasıdır.
Ücretler: SGK, Özel Hastane ve Fiyatı Etkileyen Faktörler
SIJ füzyonunda maliyet; kullanılan implantların sayısı ve tipi, tek/çift taraflı cerrahi, merkez ve cerrah deneyimi,
navigasyon/robotik kullanımı, hastanede kalış süresi, ameliyat sonrası fizik tedavi gibi unsurlardan etkilenir.
SGK kapsamında belirli koşullarda karşılanan kalemler olabilir; ancak özel hastane fark ücretleri ve implant bedelleri eklenebilir.
Net fiyat için muayene ve görüntülemeye dayalı kişisel plan gerekir.
Fiyatı Etkileyen 9 Parametre
- İmplant sayısı (tek/iki veya daha fazla)
- İmplantın materyali ve yüzey teknolojisi
- Tek mi çift taraflı mı yapılacağı
- Navigasyon/robotik gibi yardımcı teknolojiler
- Hastanede kalış (gün) ve oda tipi
- Anestezi ve görüntüleme maliyetleri
- Ameliyat sonrası fizik tedavi paketleri
- Eşlik eden işlemler (ör. aynı seansta bel/kalça girişimi)
- Şehir ve merkezin fiyat politikası
Özel sağlık sigortası veya tamamlayıcı sağlık sigortası olan hastalar, poliçe kapsamı ve anlaşmalı kurumlar üzerinden kısmi/ful ödeme avantajı elde edebilir.
Sigorta birimiyle ameliyat kodu ve implant kapsamı özelinde görüşmek önemlidir.
Hekim ve Merkez Seçimi İçin Kontrol Listesi
- Deneyim: Cerrahın SIJ füzyon tecrübesi, yıllık vaka sayısı
- Teknik çeşitliliği: Minimal invaziv, açık, navigasyon/robotik seçenekleri
- Görüntüleme altyapısı: Floroskopi, BT, navigasyon olanakları
- Multidisipliner ekip: Fizik tedavi, ağrı kliniği, anestezi ekibi
- Hasta bilgilendirme: Onam, beklenti yönetimi, yazılı iyileşme planı
- Enfeksiyon kontrolü ve komplikasyon izleme protokolü
- Şeffaf fiyatlandırma: İmplant ve fark ücretlerinin önceden yazılı paylaşılması
Merak Edilenler (SSS)
Sakroiliak eklem ağrısı bel fıtığıyla karışır mı?
Evet. SIJ ağrısı kalça-uyluk hattına yayılabilir ve bel fıtığına benzer yakınmalar oluşturabilir. Tanıda provokasyon testleri, görüntüleme ve tanısal blok enjeksiyonları yardımcıdır.
Ameliyat ne kadar sürer ve aynı gün taburcu olur muyum?
Süre tekniğe ve olguya göre değişir; çoğu minimal invaziv girişim 1–2 saat aralığındadır. Bazı hastalar aynı gün veya 1 gece gözlemle taburcu edilebilir; hekim planı belirler.
Hamilelik sonrası başlayan SIJ ağrısında füzyon şart mı?
Hayır. Birçok hastada fizik tedavi, pelvik kuşak ve enjeksiyonlarla belirgin düzelme sağlanır. Füzyon, konservatif tedaviye dirençli ve tanısı doğrulanmış olgularda düşünülür.
Robotik veya navigasyon destekli ameliyat daha mı güvenli?
Bu teknolojiler implant yerleşimini optimize etmeye yardım edebilir; ancak sonuçları belirleyen en önemli unsur doğru endikasyon ve cerrahın deneyimidir.
SGK karşılar mı? Özel hastanede fark ücretleri nasıl olur?
Endikasyona göre SGK kapsamına giren kalemler olabilir; özel hastanelerde ek fark ve implant bedelleri yansıyabilir. Net tablo için kurum ve sigorta birimiyle ameliyat kodu üzerinden teyit gerekir.
Ne zaman spor yapabilirim? Ağır kaldırma kısıtı ne kadar sürer?
Düşük etkili sporlara genellikle 6–12 haftada, yüksek etkili sporlara 3–6 ayda dönüş planlanır. Ağır kaldırma ilk 6–8 hafta kısıtlanır; tüm kararlar cerrah onayıyla verilir.
Kalıcı bir platin/implant hisseder miyim?
İmplant kemik içine yerleştiği için çoğu hasta günlük yaşamda fark etmez. Ağrı dopingi, sinir irritasyonu veya malpozisyon nadiren rahatsızlığa yol açabilir; böyle durumlarda kontrol gerekir.
Araç kullanmaya ne zaman dönebilirim?
Genellikle 2–4 hafta sonra, ağrı kontrolü ve refleksleriniz uygun olduğunda. Ağrı kesici ilaçların yan etkileri de göz önüne alınmalıdır.
Füzyon başarısız olursa (kaynamazsa) ne olur?
Kaynamama (non-union) durumda semptomlar devam edebilir; revizyon cerrahisi veya ek tedaviler gündeme gelebilir. Risk azaltımı için sigaranın bırakılması ve iyi beslenme önemlidir.
Tıbbi Uyarı ve Sorumluluk Reddi
Bu içerik genel bilgilendirme amaçlıdır; tanı ve tedavi önerisi değildir.
Şikâyetleriniz için ortopedi ve travmatoloji, beyin-omurilik-sinir cerrahisi veya fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanına başvurunuz.
İlaç/işlem kararları, yalnızca sizi muayene eden hekim tarafından verilebilir.
Ameliyat Merkezi Ne Diyor?
SIJ kaynaklı kronik ağrı, doğru tanı konduğunda ve basamaklı yaklaşımla yönetildiğinde tatmin edici sonuçlar verebilir.
Ameliyat kararı aceleye getirilmemeli; konservatif tedaviler sistematik denenmeli, tanısal blok ile kaynak doğrulanmalı ve kişiye özel ameliyat planı yapılmalıdır.
Fiyatlandırma, implant ve teknolojik destek gibi kalemlerle değişir; şeffaf bilgi ve yazılı plan talep etmeyi unutmayın.