Genel Sağlık
0

Periferik Arter Hastalığı ve Tedavi Yöntemleri 2025: Belirtiler, Riskler ve Güncel Çözümler

Periferik Arter Hastalığı (PAH – Peripheral Artery Disease, PAD), kalbi ve beyni besleyen damarlar dışında, özellikle bacaklardaki atardamarlarda (arterlerde) daralma veya tıkanma sonucu ortaya çıkan ciddi bir dolaşım bozukluğudur. Çoğunlukla damar sertliği (ateroskleroz – Atherosclerosis) nedeniyle gelişir. 2025 yılı itibarıyla periferik arter hastalığının tedavisinde ilaç tedavileri, balon anjiyoplasti (PTA – Percutaneous Transluminal Angioplasty), stent uygulamaları ve cerrahi bypass ameliyatları yaygın şekilde kullanılmaktadır.

İçindekiler

Periferik Arter Hastalığı (PAH) Nedir?

Periferik Arter Hastalığı (PAH), bacaklarda ve bazen kollar gibi diğer bölgelerde kan akışını sağlayan atardamarların daralması veya tıkanması ile karakterizedir. En sık sebep damar sertliği (ateroskleroz) olup, damar duvarında yağ, kolesterol ve kalsiyum birikerek plaklar oluşturur. Bu plaklar damarın lümenini daraltır, kan akışını azaltır ve dokuların oksijenlenmesini engeller.

PAH’nin Nedenleri

  • Sigara kullanımı
  • Yüksek kolesterol (hiperlipidemi – Hyperlipidemia)
  • Hipertansiyon (yüksek tansiyon)
  • Diyabet (şeker hastalığı – Diabetes Mellitus, DM)
  • Obezite
  • İleri yaş
  • Ailede damar hastalığı öyküsü
  • Hareketsiz yaşam tarzı

Belirtileri

Periferik Arter Hastalığı (PAH) yavaş ilerler ve uzun süre belirti vermeyebilir. Ancak en sık görülen belirtiler şunlardır:

  • Yürürken bacaklarda ağrı (Klaudikasyo – Claudication)
  • İstirahat halinde bacak ağrısı
  • Bacaklarda uyuşma, soğukluk
  • Ciltte solukluk veya morarma
  • Ayak yaralarının geç iyileşmesi
  • İleri evrede kangren

Risk Faktörleri

  • Uzun süre sigara içmek en büyük risk faktörüdür.
  • Diyabeti olanlarda PAH gelişme riski 2-4 kat artar.
  • Hipertansiyon ve yüksek kolesterol birlikte olduğunda risk katlanır.
  • 65 yaş üstünde görülme sıklığı belirgin artar.

Tanı Yöntemleri

2025 yılı itibarıyla PAH tanısında kullanılan başlıca yöntemler:

  • Doppler Ultrason: Damar akış hızını ölçer.
  • ABI (Ankle Brachial Index – Ayak Bileği-Kol İndeksi): Ayak bileği ve koldaki tansiyon farkı ölçülür.
  • BT Anjiyografi (Bilgisayarlı Tomografi Anjiyografi): Damarların 3 boyutlu görüntülenmesini sağlar.
  • MR Anjiyografi (Manyetik Rezonans Anjiyografi): Yumuşak dokuları daha detaylı gösterir.
  • Klasik Anjiyografi (Koroner ve Periferik): Altın standart yöntemdir, gerekirse aynı seansta tedavi yapılabilir.

Tedavi Seçenekleri

1. Yaşam Tarzı Değişiklikleri

  • Sigaranın bırakılması
  • Düzenli yürüyüş ve egzersiz
  • Sağlıklı beslenme
  • Kan şekeri ve tansiyon kontrolü

2. İlaç Tedavisi

  • Antiplatelet ilaçlar: Pıhtı oluşumunu engeller (ör. Aspirin, Klopidogrel).
  • Statinler: Kolesterolü düşürür (ör. Atorvastatin, Rosuvastatin).
  • Antihipertansif ilaçlar: Tansiyonu dengeler.
  • Antikoagülanlar: Yüksek riskli hastalarda pıhtı önleyici olarak kullanılır.

3. Endovasküler Yöntemler

  • Balon Anjiyoplasti (PTA – Percutaneous Transluminal Angioplasty): Daralmış damarın içine balon yerleştirilip şişirilir.
  • Stent Uygulaması: Balon sonrası damar içine metal kafes (stent) konularak tekrar daralması önlenir.

4. Cerrahi Yöntemler

  • Bypass Ameliyatı: Tıkalı damar, yapay damar grefti veya hastanın kendi damarından alınan greft ile köprülenir.
  • Endarterektomi: Damardaki plak doğrudan temizlenir.

2025’te Yeni Teknolojiler

  • İlaç salınımlı stentler (Drug-Eluting Stent, DES)
  • Biyoçözünür damar stentleri (Bioresorbable Vascular Scaffold, BVS)
  • Lazerle damar açma teknikleri
  • Robotik damar cerrahisi

PAH Tedavi Fiyatları 2025

Türkiye’de 2025 yılı itibarıyla ortalama maliyetler şöyledir:

  • Doppler ultrason ve ABI testi: 3.000 – 8.000 TL
  • BT / MR Anjiyografi: 10.000 – 25.000 TL
  • Balon anjiyoplasti (PTA): 80.000 – 150.000 TL
  • Stent uygulaması: 100.000 – 200.000 TL
  • Bypass ameliyatı: 250.000 – 500.000 TL

Sıkça Sorulan Sorular

PAH tamamen iyileşir mi?

İlaç ve yaşam tarzı değişiklikleri ile ilerlemesi yavaşlatılabilir. Kesin çözüm çoğu zaman stent veya bypass ameliyatıdır.

PAH sadece yaşlılarda mı görülür?

Hayır, özellikle sigara kullanan gençlerde de görülebilir.

Bacak kesilmesi (amputasyon) riski var mı?

İleri evre PAH tedavi edilmezse kangrene yol açabilir. Ancak erken teşhis ile bu risk büyük ölçüde önlenebilir.

Ameliyat Merkezi Ekibi Ne Diyor?

Ameliyatmerkezi.com ekibi olarak Periferik Arter Hastalığı (PAH) tedavisinde erken teşhisin önemini vurguluyoruz. 2025 yılında Türkiye, hem endovasküler yöntemlerde hem de bypass cerrahisinde Avrupa standartlarını yakalamıştır. Özellikle riskli grupların düzenli kontrol yaptırması, bacak kaybı riskini büyük ölçüde azaltmaktadır.

Benzer Yazılar