Omurilik Cerrahisi

Omurilik Cerrahisi Nedir?

Omurilik cerrahisi, omurga kanalı içinde uzanan sinir sistemi yapısını ilgilendiren sorunların, cerrahi yollarla tedavi edilmesidir.
Omurilik, beyin ile vücudumuz arasında adeta “elektrik kabloları” gibi çalışan bir sinir demetidir.
Bu kablolarda sıkışma, zedelenme ya da bası olursa; vücudun bazı bölgelerine sinyal gitmez ve sorunlar başlar.

Cerrahinin amacı, omuriliğin üzerindeki baskıyı kaldırmak, sinirlerin tekrar rahat çalışmasını sağlamak ve kişinin yaşam kalitesini geri kazandırmaktır.

Neden Gerekir?

Basit bir örnekle anlatayım: Elektrik kablolarını düşün. Kablonun üzerine taş düşerse ya da sıkışırsa, elektrik akışı bozulur. Omurilikteki sinirler de aynen böyle çalışır. Eğer bir fıtık, kırık, tümör ya da başka bir problem bu sinirlerin üzerine baskı yaparsa, doktorlar bazen bu baskıyı almak için ameliyat kararı verir.

Hangi Hastalıklarda Yapılır?

• Omurga kırıkları: Trafik kazaları, düşmeler ya da spor yaralanmaları sonucu oluşabilir.
• Omurilik tümörleri: İyi veya kötü huylu olabilir, sinirlere baskı yapar.
• Fıtıklar: Boyun, sırt veya bel bölgesinde disklerin taşması sonucu sinir sıkışması.
• Dar kanal (spinal stenoz): Yaşla birlikte omurga kanalının daralması.
• Omurilik yaralanmaları: Düşme, kaza ya da darbeler sonucu oluşan ciddi hasarlar.

Ameliyat Gerektiren Belirtiler

Her omurilik sorunu ameliyat gerektirmez. Ancak şu durumlar ciddidir ve vakit kaybetmeden değerlendirilmelidir:

• Bacaklarda ya da kollarda hızla artan güçsüzlük
• İdrar veya dışkı kontrolünün kaybı
• Yürüyemeyecek kadar şiddetli ağrı
• Hızla ilerleyen uyuşma ve hissizlik

Ameliyat Öncesi Hazırlık

Öncelikle detaylı bir muayene ve MR/BT gibi görüntüleme yöntemleri ile sorunun tam yeri belirlenir.
Kan tahlilleri, kalp ve akciğer kontrolü yapılır.
Doktor, kullanılan ilaçları (özellikle kan sulandırıcıları) geçici olarak bırakmanızı isteyebilir.
Ameliyat öncesinde sigara bırakmak, iyileşmeyi ciddi anlamda hızlandırır.
Ayrıca aile bireylerinin sürece dahil olması, hem psikolojik hem pratik açıdan destek sağlar.

Ameliyat Nasıl Yapılır?

Ameliyat, sorunun yerine ve tipine göre değişir.
Bazı durumlarda omuriliğe baskı yapan fıtıklaşmış disk veya kemik çıkıntıları alınır (dekompresyon).
Kırık veya ileri derecede deformite varsa vidalar ve plaklar ile omurga sabitlenir (füzyon).
Tümör varsa mikroskop altında dikkatlice çıkarılır.
Günümüzde birçok ameliyat, mikrocerrahi veya endoskopik yöntemlerle, daha küçük kesilerle yapılabiliyor.

Ameliyat süresi genellikle 2-6 saat arasında değişir.
Bazı basit girişimler 1 saatte bitebilirken, büyük omurga rekonstrüksiyonları daha uzun sürebilir.

Ameliyat Sonrası İlk Günler

Ameliyattan sonra hasta genellikle bir süre yoğun bakımda takip edilir.
İlk günlerde hafif ağrı, yorgunluk ve hareket kısıtlılığı normaldir.
Doktor izin verdikçe kısa yürüyüşler yapılır. Bu, hem kan dolaşımı hem de iyileşme açısından çok önemlidir.

Pansumanlar düzenli yapılmalı, kesi yeri temiz tutulmalıdır.
İlaçlar aksatılmamalı ve doktorun belirttiği hareket kısıtlamalarına uyulmalıdır.

İyileşme Süreci

İyileşme, ameliyatın tipine ve kişinin genel sağlık durumuna bağlıdır.
Basit bir fıtık ameliyatında birkaç hafta içinde normal yaşama dönülebilirken, büyük omurga ameliyatlarında bu süre aylar sürebilir.
Fizik tedavi, kasların güçlenmesi ve omurga hareketliliğinin korunması için çok önemlidir.
Doktor izin verene kadar ağır kaldırmamak, ani hareketlerden kaçınmak gerekir.

Riskler ve Komplikasyonlar

Omurilik cerrahisi hassas bir iştir. Olası riskler şunlardır:

• Enfeksiyon
• Kanama
• Sinir hasarı
• Ameliyat sonrası ağrı veya sertlik
• İmplantlarda gevşeme veya kırılma

Deneyimli cerrahlar ve uygun hastane koşulları ile bu riskler minimuma indirilebilir.

Omurilik Sağlığını Korumak İçin Öneriler

• Doğru duruş ve oturma alışkanlığı kazanın.
• Fazla kilolardan kurtulun.
• Bel ve sırt kaslarını güçlendiren egzersizler yapın.
• Uzun süre hareketsiz kalmayın.
• Ağır yük taşımaktan kaçının.

Önemli Not

Bu yazı, tıbbi tavsiye yerine geçmez. Omurilik ile ilgili şikâyetleriniz varsa, zaman kaybetmeden beyin ve sinir cerrahına başvurun.