Metformin Neden Mideyi Bozar? Diyabet İlacında Sık Yan Etkiler ve Çözümler
Metformin, tip 2 diyabet tedavisinde en sık kullanılan ve ilk tercih edilen ilaçtır. Kan şekerini düşürmedeki etkinliği,
güvenilirliği ve düşük maliyeti nedeniyle yaygın kullanılır. Ancak birçok hastada tedavinin ilk günlerinden itibaren
mide bulantısı, ishal ve karın ağrısı gibi sindirim sistemi yan etkileri görülebilir.
Metformin hangi yan etkilere yol açar?
- Mide bulantısı ve kusma
- Karın ağrısı, gaz, şişkinlik
- Sulu ishal
- Ağızda metalik tat
- Nadiren B12 vitamini eksikliği (uzun süreli kullanımda)
Neden mideyi bozar?
Metformin bağırsaklarda emilimi yavaşlatır ve glukozun karaciğerdeki üretimini azaltır. Bu mekanizmalar sırasında
bağırsak hareketleri hızlanır, sindirim sistemi irritasyonu gelişir. Bu nedenle özellikle yüksek dozda
veya aç karnına alındığında mideyi bozma ihtimali artar.
Yan etkiler genelde ne kadar sürer?
Çoğu hastada ilk 1–2 hafta içinde şikâyetler azalır. Vücut ilaca uyum sağladıkça mide ve bağırsak sorunları hafifler.
Ancak şikâyetler devam ederse veya şiddetliyse doktorla görüşmek gerekir.
Yan etkileri azaltmak için öneriler
- İlacı yemekle birlikte alın.
- Başlangıçta düşük dozla başlayıp yavaş artırın.
- Gerekirse uzatılmış salınımlı (XR) formlara geçin.
- Bol su için, gazlı içeceklerden kaçının.
- Şikâyetler artarsa ilacı kendi başınıza bırakmayın, doktora danışın.
Hangi durumda doktora başvurmalı?
- Şiddetli ve sürekli ishal, sıvı kaybı belirtileri
- Kusma nedeniyle ilacı alamama
- Şiddetli karın ağrısı, ateş
- Ani halsizlik, kas ağrısı ve nefes darlığı (çok nadir görülen laktik asidoz şüphesi)
Uzun vadeli yan etkiler
Metformin uzun süreli kullanımda nadiren B12 vitamini eksikliğine yol açabilir. Bu da halsizlik,
unutkanlık ve ellerde-ayaklarda uyuşma şikâyetleriyle kendini gösterebilir. Düzenli kan tahliliyle bu durum kontrol edilebilir.
Sık sorulanlar
“Metformin kilo verdirir mi?”
Metformin iştahı azaltarak bazı hastalarda kilo kaybına yol açabilir, ama bu herkes için geçerli değildir.
“XR formu daha mı iyi?”
Uzatılmış salınımlı form (XR), mide şikâyetlerini azaltmada genellikle daha avantajlıdır.
“Metformin alerji yapar mı?”
Nadir de olsa cilt döküntüsü şeklinde alerjik reaksiyon görülebilir. Bu durumda doktorla görüşülmelidir.
Ameliyat Merkezi Ekibi’nin Yorumu
Metformin, diyabet tedavisinin temel taşıdır. Sindirim sorunları ilk günlerde hastaları zorlayabilir ama genellikle geçicidir.
Şikâyetler uzun sürerse XR forma geçiş veya doz ayarı çözüm olabilir. İlacı bırakmak yerine doktorla iletişim kurmak en doğrusudur.
Tıbbi uyarı
Bu yazı yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Diyabet tedavinizde ilacı bırakma veya değiştirme kararı için mutlaka doktorunuza danışın.
