Endometrial Mikrobiyom (EMMA/ALICE) ve Tüp Bebekte Tutunma
Tüp bebek tedavisinde embriyo kalitesi kadar rahim içi (endometrium) sağlığı da kritik önemdedir. Son yıllarda endometriumda yaşayan mikroorganizmaların dengesi, yani endometrial mikrobiyom, embriyonun rahme tutunma başarısı ile ilişkilendirilmektedir. Bu dengeyi ölçmeye yönelik testlerin başında EMMA ve ALICE gelir.
İçindekiler
- Endometrial Mikrobiyom Nedir?
- EMMA ve ALICE Testleri Nedir?
- Tüp Bebekte Neden Önemli?
- Testler Nasıl Yapılır?
- Sonuçlar Nasıl Yorumlanır?
- Düzensizlik (Disbiyozis) veya Enfeksiyonda Tedavi Yaklaşımları
- Sınırlamalar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Kimlere Önerilebilir?
- Sık Sorulan Sorular
- Sonuç
Endometrial Mikrobiyom Nedir?
Endometriumda düşük miktarda da olsa bakteri toplulukları bulunur. Lactobacillus türlerinin baskın olduğu denge hali, genellikle daha iyi implantasyon ile ilişkilendirilir. Dengenin bozulması (disbiyozis) ise başarısız transfer ve tekrarlayan düşüklerle ilişkilendirilebilir.
EMMA ve ALICE Testleri Nedir?
- EMMA (Endometrial Microbiome Metagenomic Analysis): Endometriumdaki bakteri kompozisyonunu analiz eder; Lactobacillus-dominant olup olmadığını raporlar.
- ALICE (Analysis of Infectious Chronic Endometritis): Kronik endometrit ile ilişkilendirilen spesifik patojenleri (örn. Gardnerella, Streptococcus, Mycoplasma) tarar.
Tüp Bebekte Neden Önemli?
Dengeli mikrobiyom; reseptivite belirteçlerini destekleyebilir, inflamasyonu azaltabilir ve embriyonun endometriuma tutunma şansını artırabilir. Bozulmuş denge ise endometriumda düşük düzeyli inflamasyon ve implantasyon başarısızlığı ile ilişkilendirilebilir.
Testler Nasıl Yapılır?
- Örnekleme: Endometriumdan ince bir kateter ile sürüntü/biyopsi alınır (genellikle transfer öncesi siklusta).
- Analiz: Metagenomik dizileme ve/veya PCR ile bakteri dağılımı ve olası patojen varlığı belirlenir.
- Rapor: Lactobacillus oranı, disbiyozis düzeyi ve enfeksiyon şüphesi sunulur.
Sonuçlar Nasıl Yorumlanır?
- Lactobacillus-dominant: Genellikle olumlu; transfer planı aynen sürdürülebilir.
- Disbiyozis: Lactobacillus düşük; probiyotik/antibiyotik destek gerekebilir.
- Kronik endometrit şüphesi: Hedefe yönelik antibiyotik + kontrol testi önerilebilir.
Düzensizlik (Disbiyozis) veya Enfeksiyonda Tedavi Yaklaşımları
- Antibiyotikler: ALICE ile saptanan patojene yönelik kısa protokoller.
- Probiyotik destek: Vajinal/oral Lactobacillus preparatları ile dengenin yeniden kurulması.
- Tekrar değerlendirme: Tedavi sonrası re-test ile düzelmenin teyidi.
Not: Protokoller merkezden merkeze değişir; kişiye özel planlama esastır.
Sınırlamalar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Kanıtlar heterojen; tüm çalışmalarda aynı fayda düzeyi görülmeyebilir.
- Kontaminasyon riski ve örnekleme zamanı sonuçları etkileyebilir.
- Standart tedavi algoritmaları hâlen gelişmektedir; doktor gözetimi şarttır.
Kimlere Önerilebilir?
- Tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı (RIF) öyküsü olanlar
- Açıklanamayan infertilite vakaları
- PGT ile euploid embriyo transferine rağmen tutunma olmayan hastalar
- Tekrarlayan biyokimyasal gebelik veya düşük öyküsü olanlar
Sık Sorulan Sorular
Test ağrılı mı?
Örnekleme kısa sürer; adet ağrısına benzer hafif kramplar olabilir.
Herkes yaptırmalı mı?
Hayır; özellikle RIF veya enfeksiyon şüphesinde düşünülür.
Probiyotikler tek başına yeterli mi?
Disbiyozis ve patojen düzeyine göre değişir; çoğunlukla hedefe yönelik yaklaşımla kombine edilir.
Sonuç
Endometrial mikrobiyom değerlendirmesi (EMMA/ALICE), seçilmiş hastalarda tüp bebek başarısını artırmaya yönelik kişiselleştirilmiş bir adımdır. Doğru endikasyonda, uygun tedavi ile birlikte transfer şansını yükseltme potansiyeli taşır; ancak kanıtlar heterojen olduğundan her olgu bireysel değerlendirilmelidir.
Yazar: Ameliyat Merkezi Ekibi
