Embriyolarda Yapay Zekâ ile Morfokinetik Skorlama (iDAScore & KIDScore)
Son yıllarda tüp bebek (IVF) tedavisinde en önemli tartışmalardan biri “en sağlıklı embriyoyu nasıl seçeriz?” sorusudur. Geleneksel yöntemlerde embriyologlar mikroskop altında morfolojiye bakarak karar verir. Ancak bu yöntem kişiye bağlıdır ve subjektif olabilir.
Yapay zekâ destekli morfokinetik skorlama sistemleri olan iDAScore ve KIDScore, embriyo gelişimini otomatik olarak analiz ederek, en yüksek başarı şansı olan embriyoyu belirlemeyi hedefler.
İçindekiler
- Morfokinetik Skorlama Nedir?
- iDAScore Nedir?
- KIDScore Nedir?
- iDAScore ve KIDScore Arasındaki Farklar
- Avantajları
- Sınırlamaları
- Kliniklerde Kullanımı
- Gelecek Perspektifi
- Sık Sorulan Sorular
- Sonuç
Morfokinetik Skorlama Nedir?
Morfokinetik analiz, embriyoların zaman içinde hücre bölünme hızlarını ve yapısal değişimlerini izleyerek kalite değerlendirmesi yapar. Time-lapse imaging cihazları sayesinde, her embriyo 7/24 kayıt altına alınır.
iDAScore Nedir?
iDAScore, yapay zekâ algoritmalarıyla geliştirilmiş, tam otomatik bir embriyo değerlendirme sistemidir. Embriyologdan bağımsız olarak, embriyoları sayısal skorlar halinde sıralar. Bu skor, embriyonun rahme tutunma ihtimalini yansıtır.
KIDScore Nedir?
KIDScore (Known Implantation Data Score), binlerce embriyo transferi verisine dayanarak geliştirilmiş bir skorlama sistemidir. Embriyonun bölünme zamanlamaları ve morfolojik özellikleriyle geçmiş başarı verilerini karşılaştırır.
iDAScore ve KIDScore Arasındaki Farklar
- iDAScore: Yapay zekâ tabanlı, tam otomatik ve embriyologdan bağımsız.
- KIDScore: İnsan gözlemleri + zamanlama verileri üzerine kuruludur.
- iDAScore: Daha yeni teknoloji, daha az subjektiflik.
- KIDScore: Kliniklerde daha uzun süredir kullanılıyor.
Avantajları
- Objektiflik: Kararlar kişisel deneyime bağlı değil.
- Yüksek doğruluk: Büyük veri tabanları ile eğitilmiş algoritmalar.
- Hız: Embriyo seçim süreci daha kısa.
Sınırlamaları
- Yüksek maliyet: Time-lapse cihazları ve lisans ücretleri pahalı.
- Henüz yaygın değil: Türkiye’de çok az merkezde uygulanıyor.
- Klinik onay: Tüm sağlık otoriteleri tarafından standart olarak kabul edilmiş değil.
Kliniklerde Kullanımı
Avrupa ve ABD’de bazı merkezler bu sistemleri rutin olarak kullanıyor. Türkiye’de ise büyük şehirlerdeki birkaç tüp bebek merkezinde araştırma amaçlı uygulanıyor.
Gelecek Perspektifi
Yapay zekâ destekli embriyo seçimi, IVF başarısını artırma potansiyeli taşıyor. Gelecekte, embriyologların kararlarını tamamen destekleyen veya kısmen devralan standart bir yöntem haline gelebilir.
Sık Sorulan Sorular
Bu skorlar kesin mi?
Hayır. Başarı ihtimalini artırır ama garanti vermez.
Türkiye’de uygulanıyor mu?
Sınırlı sayıda klinikte araştırma aşamasında uygulanmaktadır.
Embriyologlara gerek kalmayacak mı?
Hayır, embriyologlar her zaman sürecin merkezinde olacak. Yapay zekâ sadece destek sağlar.
Sonuç
iDAScore ve KIDScore, yapay zekâ destekli embriyo seçiminde öncü sistemlerdir. Klinik başarıyı artırma potansiyeli yüksek olsa da, henüz standart hale gelmemiştir. Önümüzdeki yıllarda, tüp bebek tedavilerinde embriyo seçiminin vazgeçilmez bir parçası olabilir.
Yazar: Ameliyat Merkezi Ekibi
