Antibiyotik Sonrası Mantar Enfeksiyonu: Neden Olur, Nasıl Önlenir?
Antibiyotikler enfeksiyon tedavisinde etkili ilaçlardır, ancak uzun süreli veya geniş spektrumlu kullanıldığında
mantar enfeksiyonlarına yol açabilir. Özellikle vajinal ve ağızda görülen mantar enfeksiyonları,
bağırsak ve cilt florasındaki denge bozulunca ortaya çıkar.
Antibiyotik sonrası mantar neden gelişir?
- Antibiyotikler zararlı bakterilerle birlikte faydalı bakterileri de yok eder.
- Floradaki denge bozulunca candida mantarı hızla çoğalır.
- Bağışıklık sistemi zayıf olanlarda risk daha yüksektir.
En sık görülen mantar türleri
- Vajinal kandidiyazis: Kaşıntı, beyaz akıntı ve yanma ile seyreder.
- Ağız mantarı (pamukçuk): Dil ve yanaklarda beyaz plaklar görülür.
- Cilt mantarı: Nemli bölgelerde kızarıklık ve kaşıntı yapar.
Belirtiler
- Şiddetli kaşıntı
- Yanma ve tahriş
- Beyaz peynirimsi akıntı (vajinal)
- Ağızda beyaz plak ve tat değişikliği
Risk faktörleri
- Uzun süreli antibiyotik kullanımı
- Geniş spektrumlu antibiyotikler
- Diyabet hastalığı
- Bağışıklık sistemi zayıflığı
- Sık vajinal duş veya kimyasal ürün kullanımı
Nasıl önlenir?
- Antibiyotik sadece doktor önerisiyle kullanılmalı.
- Probiyotik gıdalar (yoğurt, kefir) veya probiyotik destekleri tercih edilebilir.
- Aşırı şeker tüketiminden kaçınılmalı.
- Koton iç çamaşırı kullanılmalı, nemli ortamdan kaçınılmalı.
Ne zaman doktora başvurmalı?
- İnatçı ve tekrarlayan enfeksiyon varsa
- İlk kez vajinal mantar şikâyeti yaşanıyorsa
- Ağızda mantar bebeklerde veya bağışıklığı zayıf kişilerde görülüyorsa
- Şiddetli kaşıntı ve yanma günlük yaşamı engelliyorsa
Sık sorulanlar
“Her antibiyotik mantar yapar mı?”
Hayır. Ancak geniş spektrumlu ve uzun süreli antibiyotiklerde risk artar.
“Probiyotik kesin korur mu?”
Tam koruma sağlamaz ama riski azaltır. Özellikle uzun tedavilerde faydalıdır.
“Tekrar eden mantar enfeksiyonunda ne yapılmalı?”
Altta yatan diyabet veya bağışıklık problemi araştırılmalı ve doktor kontrolünde tedavi planlanmalıdır.
Ameliyat Merkezi Ekibi’nin Yorumu
Antibiyotik sonrası mantar enfeksiyonları sık rastlanan ama genellikle önlenebilir bir sorundur.
Probiyotik desteği ve hijyen önlemleriyle risk azaltılabilir. Şiddetli vakalarda doktor kontrolünde tedavi gerekir.
Tıbbi uyarı
Bu yazı bilgilendirme amaçlıdır. Antibiyotik sonrası olağan dışı şikâyetleriniz olursa kendi başınıza tedavi etmeyin,
mutlaka doktorunuza başvurun.
