Endometrioma Kisti Patlarsa Ne Olur? Belirtiler ve Acil Durumlar
Çikolata kisti olarak da bilinen endometrioma, yumurtalığın içinde yer alan koyu kahverengi sıvı dolu kistik yapılardır. Genellikle endometriozis hastalığına bağlı oluşur ve adet sancısı, kasık ağrısı, infertilite gibi şikâyetlere yol açabilir. Peki endometrioma kisti patlarsa ne olur? Bu durum tehlikeli midir? Hangi belirtiler görülür ve ne zaman hastaneye gidilmelidir? Bu makalede patlamış çikolata kistinin vücuda etkilerini, belirtileri ve acil müdahale gerektiren durumları detaylarıyla ele aldık.
İçindekiler
- 1. Endometrioma Kisti Nedir?
- 2. Kist Neden Patlar?
- 3. Patlama Belirtileri Nelerdir?
- 4. Ne Kadar Tehlikelidir?
- 5. Hangi Durumda Hastaneye Gidilmeli?
- 6. Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
- 7. Patlama Sonrası Gebelik Olur mu?
- 8. Tekrar Patlar mı?
- 9. Önlemek İçin Neler Yapmalı?
- 10. Sonuç Olarak Ne Yapmalı?
1. Endometrioma Kisti Nedir?
Endometrioma, rahim içini döşeyen endometrium dokusunun yumurtalık içine yerleşmesi sonucu oluşan kistik yapıdır. İçerisinde “çikolataya benzeyen” koyu renkli eski kan birikimi bulunur. Genellikle 3–6 cm büyüklüğündedir, zamanla büyüyebilir ve çevre dokulara yapışıklık yapabilir.
2. Kist Neden Patlar?
Kistler genellikle baskıya, büyümeye veya travmaya bağlı olarak patlayabilir. Endometrioma kistlerinin patlama sebepleri şunlardır:
- Hızlı büyüyerek kapsülünün incelmesi
- Adet döneminde iç basıncın artması
- Egzersiz, ani hareket veya cinsel ilişki
- Karın travması (düşme, çarpma)
3. Patlama Belirtileri Nelerdir?
Endometrioma kisti patladığında belirtiler birden ortaya çıkar:
- Şiddetli kasık ve alt karın ağrısı (bıçak saplanır tarzda)
- Karında şişlik, gerginlik
- Bulantı veya kusma
- Adet dışında vajinal lekelenme
- Baygınlık hissi, baş dönmesi
4. Ne Kadar Tehlikelidir?
Kist patladığında içindeki koyu sıvı karın boşluğuna yayılır ve bu durum karın zarını tahriş eder. Bu tahriş şiddetli ağrıya yol açabilir ancak çoğu zaman enfeksiyon gelişmez. Fakat nadir durumlarda:
- İç kanama
- Karın içi yapışıklık artışı
- Peritonit (karın zarı iltihabı)
gibi ciddi komplikasyonlar oluşabilir.
5. Hangi Durumda Hastaneye Gidilmeli?
Aşağıdaki bulgular varsa acilen hastaneye başvurulmalıdır:
- 10 dakikadan uzun süren bıçak saplanır tarzda ağrı
- Nabızda hızlanma ve tansiyon düşüklüğü
- Soğuk terleme ve baygınlık hissi
- Kasıkta sertlik ve şiddetli hassasiyet
6. Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Hafif patlamalarda hasta gözlem altına alınır, ağrı kesici ve sıvı tedavisi verilir. Şiddetli vakalarda laparoskopik cerrahi ile karın içi temizlenir ve kanama kontrol altına alınır. Enfeksiyon riski varsa antibiyotik verilir.
7. Patlama Sonrası Gebelik Olur mu?
Kist patlaması yumurtalığın yapısını bozabilir ancak çoğu kadında üreme fonksiyonları korunur. Patlamanın sebep olduğu yapışıklıklar tüplerde tıkanmaya yol açarsa gebelik ihtimali azalabilir. Bu nedenle çocuk isteyen hastalarda patlayan kist laparoskopik olarak temizlenebilir.
8. Tekrar Patlar mı?
Evet, endometrioma kistleri tedavi edilmezse yeniden sıvı birikir ve tekrar patlayabilir. Bu nedenle takip veya cerrahi planlaması yapılmalıdır.
9. Önlemek İçin Neler Yapmalı?
Kistin tekrar patlamasını önlemek için:
- Düzenli jinekolojik kontrol
- Hormonal baskılayıcı tedaviler (doğum kontrol hapı vs.)
- Ağır egzersiz ve ani hareketlerden kaçınmak
- Adet sancıları için erken dönemde tedavi almak
10. Sonuç Olarak Ne Yapmalı?
Endometrioma kistinin patlaması her zaman hayati tehlike oluşturmasa da şiddetli ağrıya ve ileride yapışıklıklara neden olabilir. Eğer kasıkta aniden başlayan şiddetli ağrı, bulantı ve baygınlık hissi varsa vakit kaybetmeden hastaneye başvurmak gerekir. Erken müdahale ile hem komplikasyonlar hem de doğurganlık sorunları önlenebilir.